Meest voorkomende problemen
- Als het aanleggen niet lukt
- Pijn bij borstvoeding
- Borstontsteking
- Spruw/candidiasis op de tepel
- Fles weigeren na aantal weken
Advies: Vraag om extra hulp van een lactatiekundige IBCLC. Waarschijnlijk bent je er voor verzekerd in je aanvullend pakket.
Kijk HIER voor vergoeding
Veel verzekeraars vergoeden lactatiekundige hulp/zorg wel vanuit een zorgverzekering met aanvullende dekking.
Een of meer van de volgende voorwaarden kunnen van toepassing zijn:
- De lactatiekundige is een erkend International Board Certified Lactation Consultant (IBCLC) en is aangesloten bij de Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen (NVL). Erna is erkend.
Wanneer kan ik een lactatiekundige inschakelen?
Als deze vraag je bezighoudt dan is dat moment waarschijnlijk al aangebroken. Misschien twijfel je omdat je nog hulp krijgt van je kraamverzorgende maar de borstvoeding nog niet helemaal goed verloopt. Het is belangrijk je eigen gevoel te volgen.
Twijfel is tijdens de borstvoeding en zeker in de kraamtijd een goede indicatie dat er iets niet lekker loopt, het is daarom altijd raadzaam om een lactatiekundige IBCLC te raadplegen. De lactatiekundige kan eventuele twijfel of ongerustheid wegnemen of problemen onderkennen en helpen om te werken aan een oplossing.
In feite zou iedere moeder die borstvoeding geeft, in de kraamtijd, een controle van een lactatiekundige goed kunnen gebruiken, in een ideale wereld zou een standaard bezoek van een lactatiekundige geen overbodige luxe zijn dus als deze vraag je bezighoudt, raad ik je aan om contact op te nemen met een lactatiekundige.
1. Als het aanleggen niet lukt
Enkele oorzaken
- een zware bevalling
- vroeggeboorte
- de vorm van de borst en/of de mondanatomie van het kind
- het kind is te slaperig of te onrustig
- slechte conditie van de moeder en/of kind
- pijnstillers tijdens bevalling
Algemeen advies
- Probeer je kind aan te leggen op rustige, wakkere momenten
- Forceer jezelf en je kind niet!
- Stop met oefenen als dit spanning geeft
- Laat je kind nooit hongeren
Start met kolven (bij voorkeur zo snel mogelijk). Een elektrische huurkolf werkt voor de meeste vrouwen het beste. Een dubbel systeem halveert de kolftijd en verhoogt de melkproductie! Ik verhuur ook in de avond en op zon en feestdagen een profesionele borstkolf! Bel 06-30447217
Zorg voor veel lichaamscontact met je kind!
Vaak lukt het aanleggen als je melkproductie toeneemt en je kind in een betere conditie is. Het is geen probleem als het enkele dagen duurt voordat begonnen kan worden met aanleggen. Het is wel te adviseren om je melkproductie op gang te brengen en te houden met een professionele dubbele elektrische kolf. Bij langdurig kolven is een kolfbustier handig.
Advies: Vraag om extra hulp bij borstvoeding van een lactatiekundige. Wacht niet te lang! Hoe eerder je aan de bel trekt, hoe sneller het probleem opgelost kan worden. Als je hulp bij het aanleggen wilt, kan je contact opnemen met mij om een consult aan huis af te spreken. Je kan mij ook bellen zonder verwijzing.
2. Pijn bij borstvoeding
Pijn bij borstvoeding hoort niet en is een signaal dat je serieus moet nemen. Door pijn kan de melkstroom verminderen, kan de borst minder goed geleegd worden en loop je een verhoogde kans op borstontsteking. Het kan er ook toe leiden dat je kind te weinig melk binnen krijgt.
In verreweg de meeste gevallen gaat het aanleggen niet goed (genoeg). Simpel gezegd ligt de borst niet diep genoeg in het mondje van het kind waardoor de kaakjes te veel druk op de tepel uitoefenen. Behalve de aanlegtechniek kunnen ook (schimmel)infecties, eczeem, (onjuist) gebruik van tepelhoedjes, een te strak tongriempje en diverse andere redenen aanleiding zijn tot pijn bij het voeden.
Let op de juiste timing. Breng het kind naar je toe op het moment dat het mondje wijd open is. Zorg dat het kind van begin tot eind dicht tegen je aan ligt. Neus en kinnetje horen je borst te raken.
Laat je kind niet langer dan 15 minuten per borst drinken. Als de pijn te heftig is, kun je tijdelijk kolven met een elektrische (huur)kolf op de zachtste stand. Een goede kolf is instelbaar (kinderen niet) waardoor je je tepels kunt laten herstellen voordat je weer begint met aanleggen. Kolf de hoeveelheid melk die je kindje nodig heeft. Ga niet te lang kolven zodat je een overproduktie krijgt.
Advies: Vraag om extra hulp van een lactatiekundige IBCLC. Wacht niet te lang. Hoe eerder je aan de bel trekt, hoe sneller het probleem opgelost kan worden. Je kunt mij ook bellen zonder verwijzing.
3. Borstontsteking
Een borstontsteking ontstaat nooit zomaar. De belangrijkste oorzaken zijn het gebruik van een tepelhoed, overproductie, het slecht soepel drinken van de borst, kloven en vermoeidheid moeder.
Symptomen
Een harde plek in je borst. Deze kan gezwollen, pijnlijk en warm zijn.
Griepgevoel, spierpijn, rillerig gevoel.
Koorts of verhoging
Door tijdig te handelen kan je de klachten van een borstontsteking snel verminderen.
Wat kun je doen?
- De nieuwste inzichten (ABMprotocol 2022 #36) zijn NIET masseren en NIET leegkolven
- Bedrust Geef je lichaam rust om te herstellen
- Blijf je borsten normaal gebruiken, het is vooral belangrijk door te gaan met borstvoeden en niet te stoppen.
- Slik de eerste 48 uur een ontstekingsremmer: een ontstekingsremmer gaat (o.a.) zwelling tegen. 3x per dag 400 mg Ibubrufen
- Slik een pijnstiller als je dat prettig vindt. 3 of 4x per dag 1000mg Paracetamol
- Eventueel kan je bij langer gebruik van Ibubrufen een maagbeschermer gebruiken.
- Koel je borst na het aanleggen 10 minuten met koude ijskompressen, 20 minuten rust en eventueel nogmaals 10 minuten koelen. Bijvoorbeeld zak groenten uit je diepvries. IJskompressen kun je het beste in een washandje, kussensloop of hydrofiele luier doen, zodat ijs niet direct op de huid ligt! Dat is té koud.
- Met Lecithine op basis van zonnebloem verander je de viscociteit (kleverigheid) van moedermelk. Hierdoor stroomt moedermelk iets vlotter door. Bij mij kan je de goede Lecithine direct ophalen. App gerust, ik leg het voor je klaar.
- Door de zwelling van het weefsel en het verminderen van het aantal voedingen, zal de melkproductie afnemen. Dit komt omdat het gehalte van het eiwit FIL (Feedback Inhibitor of Lactation) toeneemt als er meer melk in je borst zit. FIL zorgt ervoor dat je productie wordt geremd.
En dat is wat je wilt: door de lagere productie zal de zwelling afnemen en de ontsteking verminderen. Als de klachten na 24/48 uur niet flink verbeterd zijn, of als de koorts heel hoog wordt (40 graden) en je je erg ziek voelt, kan het zijn dat er sprake is van een bacteriële borstontsteking. In dat geval kan antibiotica nodig zijn.
Te laat of verkeerd (bijvoorbeeld door krachtig masseren) behandelen van de ontsteking kan leiden tot ontsteking van een groot gebied van het borstweefsel en/of een abces. In dergelijke gevallen is antibiotica vrijwel altijd nodig.
Als het voeden erg pijnlijk is, kun je tijdelijk kolven met een professionele elektrische (huur)kolf. Kolf de hoeveelheid melk wat je nodig hebt voor je kind. Ga niet te lang kolven zodat je een overproductie krijgt. Meestal is rond 14 dagen 100 ml in totaal per keer genoeg. Dus 50 ml per borst en 700 ml per dag. Bij een tweeling is het twee keer zoveel. Bij de Praktijk voor Borstvoeding in Schalkhaar(Deventer) kan je ook 's avonds en/of zon en feestdagen een kolf huren. Bel 06 30447217
De melkproductie zal tijdelijk minder zijn, wees gerust. De melkproductie gaat weer herstellen. Als de koorts na 24/48 uur niet gezakt is, moet je contact opnemen met je huisarts. Meestal zal dan een antibioticakuur worden voorgeschreven.
Daarnaast is het belangrijk de oorzaak van je borstontsteking te achterhalen. Vooral vrouwen met overproductie en kloofjes/pijn bij het voeden zijn vatbaarder voor herhaling. Je kan contact opnemen met de lactatiekundige van de Praktijk voor Borstvoeding.
4. Spruw
Mogelijke symptomen van een candida infectie kunnen zijn:
- Een branderige of stekende pijn, die vanuit de tepel kan uitstralen door de hele borst tot aan de rug en aanhoudt na de voeding
- De huid van de tepel kan er net zo uitzien als de huid van een gezonde tepel maar verkleurt soms rozerood of ziet glanzend, soms met schilfertjes of witte puntjes
- Bij moeders met een donkere huidskleur kunnen tepel en tepelhof er lichter of zelfs ontkleurd uitzien
- Kleine kloofjes die meer klachten geven dan te verwachten en niet goed genezen (ondanks verbeterde aanlegtechniek)
- Er is sprake van steeds terugkerende verstopte melkkanaaltjes en/of borstontstekingen
- Soms jeuk aan de tepel.
- In veel gevallen heeft een voedende moeder vooral pijnklachten.
- Pijn aan de borst of tepels kan echter ook andere oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaak van tepelpijn is het niet goed aanleggen van de baby of het niet effectief kunnen drinken van de baby (bijvoorbeeld door een te kort tongriempje). Deze pijnklachten verbeteren als het aanleggen of de drinktechniek van de baby verbeterd wordt.
Er kan ook sprake zijn van andere infecties, bijvoorbeeld Staphylococcus Aureus of een andere ziekteverwekker, al dan niet gecombineerd met candida albicans.
Kenmerkend voor de pijn bij een candidiasis van de borst is de beschrijving ”brandende pijn” of “stekende pijn alsof er naalden of mesjes in de borst gestoken worden”.
Mogelijke symptomen van spruw bij de baby kunnen zijn:
- Witte, kwarkachtige plekken op het mondslijmvlies en op de tong, die niet weg te vegen zijn
- Een witte aanslag in de mond of op de tong
- Parelmoerachtige glans op de lippen
- De baby drinkt onrustig, laat veel los of weigert zelfs de borst vanwege pijnklachten in de mond
- Klakkend drinken
- Er kan sprake zijn van een hardnekkige luieruitslag, met duidelijk begrensde helderrode plekken met een kronkelige rand, soms ook meer kleine solitaire plekjes
- Uitslag in huidplooien in het luiergebied of onder armen, meestal rood, bij donkere huid zijn de plekken donkerder van kleur
- Kenmerkend voor een besmetting met candida albicans is dat er een variatie is in symptomen en klachten. Het mogelijk dat alleen het kind of juist alleen de moeder symptomen of klachten heeft. Het is zelfs mogelijk dat de infectie zich voordoet aan één borst.
- Wat kan je doen? Je kan contact opnemen met uw huisarts. Een consult met een lactatiekundige wordt aanbevolen.
5. Fles weigeren
Helaas hebben sommige baby's problemen met drinken uit een fles. Hieronder verschillende tips omdat elke baby anders reageert. Lukt het niet de eerste dag dan kan het wel een tweede of derde dag lukken. Begin rond de vier weken met het geven van een flesje afgekolfde moedermelk (30 ml is genoeg, een hele voeding mag).
“Baby's leven de eerste weken op reflexen: de happende reflex om aan de borst te drinken en de zuigende reflex om uit een flesje te drinken. Maar ergens tussen de acht en twaalf weken doven die reflexen en als je in die periode de zuigbeweging met een fles niet dagelijks oefent, loop je het risico dat een kindje van drie maanden niet meer weet hoe het moet. ‘Houdt het geven van de fles het liefst dagelijks, maar in elk geval om de dag vol;
Oefen geen druk uit op de baby. Als het niet lukt kan een andere voeding weer geprobeerd worden.
Geef de fles niet vlak na een voeding of als de baby erg hongerig is.
Laat de fles door iemand anders geven bijvoorbeeld je partner, je moeder of de oppas.
Geef de fles in een andere houding, bijvoorbeeld met het ruggetje naar de oppas toe. Sommige baby's willen juist wel in de borstvoedingshouding.
Streel met de speen de lipjes, breng de speen pas naar binnen als de mond wijd open gaat.
Laat een kledingstuk achter wat naar jou ruikt om je baby gerust te stellen.
Als het niet lukt zoek dan hulp. Wacht daarmee niet tot het eind van je verlof, omdat rond de tien weken de zuigreflex verdwijnt.
Heeft je kind het niet aangeleerd geef het dan rustig de tijd en wees tevreden met 30-40 ml.
Forceer niets, je wint het toch niet….
Het is niet de keuze van de moeder maar van je kind! Hij/zij kan echt wel 8-10 uur met heel weinig melk, ze halen het later echt wel weer in.
Het is beter na een periode van frustratie eerst enkele dagen niets te proberen en gewoon de borst te geven.
Hieronder heb ik een heleboel tips staan die ik in de afgelopen jaren heb verzameld.
De gouden tip zit er misschien niet bij….
Normaal gesproken ben ik meer voor een smalle basisspeen en een vrij normale fles.
Wat zit er in de fles? Sommige kinderen willen geen kunstvoeding of ontdooide melk. Misschien starten met verse moedermelk?
Moeder kan de fles een tijdje tussen borsten laten ronddragen zodat het materiaal enigszins naar moeder ruikt. Speen een tijdje in de bh dragen zodat het de geur en warmte van moeder overneemt. T-shirt van mama bij de baby leggen tijdens het fles geven.
Spenen en flessen goed reinigen voordat deze gebruikt worden. Ouders zelf laten ruiken/proeven. Flessen hebben soms bijzonder nare chemische bijsmaak/-geur.
Geef de fles op verschillende tijdstippen: het kan helpen om dit eens uit te proberen.
Geef bijvoorbeeld de fles als de baby bijna in slaap valt of net wakker wordt. Veel baby’s beginnen dan automatisch te zuigen, zonder verder acht op de fles te slaan.
Laat je kindje aan siliconen wennen door borstvoeding te geven met een tepelhoedje. (wel de goede maat aanschaffen, vraag een lactatiekundige om advies). Verkrijgbaar in 3 maten S, M, L.
Blijf niet te lang doorgaan: als de baby de fles weigert, blijf dan niet eindeloos proberen. Op die manier krijgt de baby een aversie tegen de fles.
Stimuleer de zuigreflex: dit kun je bijvoorbeeld doen door eerst een pink in de mond te steken, en zodra de baby eraan zuigt de speen in de mond steken. Het kan ook helpen als je met je vinger rond het mondje aait.
In andere houding voeden dan aan de borst: baby verwacht dan ook geen borst en is niet teleurgesteld.
Fles aanbieden als het geen voedingstijd is om stress van het moeten voeden weg te halen.
Lopen met je kind terwijl je fles aanbiedt en tussendoor afleiden.
Fles aanbieden als speelgoed zodat deze beter geaccepteerd wordt, daarvoor fles aantrekkelijk maken: felgekleurde rode sok erom.
Doe wat melk aan de buitenkant van de speen, zodat de baby vast wat proeft.
Je kind toespreken en uitleggen dat moeder heel lief is en goed voor hem/haar zorgt maar niet altijd kan klaar staan! Moeder niet aanwezig/niet in de buurt!
De fles is niet per se het alternatief van borstvoeding. Als de baby al iets groter is met tuitbeker zonder anti-lek, (anti-lek begrijpen ze vaak ook niet). Goedkope van Euroshopper of Wibra of anti-lek verwijderen als dat mogelijk is.
Iedere dag even proberen, met max 20 ml per keer. Kindje laten happen zoals bij borstvoeding, dus lipjes aanraken.
Kind op de opvang liever wat vaker 50 ml laten krijgen in plaats van een 3 of 4 uurs schema. Moeder kan voeding/slaaptijden opschrijven van een paar dagen zodat de oppas daar een beetje zicht in krijgt.
Geef de voeding met een tuitbeker, een lepel of een bekertje. Richting een half jaar is pap van borstvoeding een redelijk alternatief.
In ieder geval kindje voeden bij wegbrengen en direct bij ophalen.
Misschien ter overbrugging niet gelijk hele dagen werken of tussen de middag zelf gaan voeden omdat er dan net wat meer tijd is. Dan is de dag niet zolang voor je baby. Extra voeden in de avond ter compensatie. Het komt meer voor dat baby's minimaal drinken bij de oppas en daar niet onder lijden omdat ze het later ruimschoots inhalen.
Je ziet ook wel dat het na een paar lastige dagen ineens heel goed gaat bij het kinderdagverblijf.
Een niet borstvoeding houding, in een wippertje met speelgoed of zittend op schoot, wil ook nog weleens helpen
Baby in zijn bed leggen evt. gordijnen dicht en daar de fles geven. Prikkels vermijden of juist afleiden door in de box met een mobiel of iets dergelijks aan.
Als je baby nog geen speentje heeft, eventueel speentje aanbieden om te laten wennen aan iets hards in de mond.
De (fop)speen van de fles in een bakje heet water voorverwarmen.
Met een kindje ouder dan 6 maanden: Zet haar in het stoeltje dat je ook gebruikt om je kindje eten te geven zodat ze niet teleurgesteld is dat er geen borst volgt.
Een moeder tipte de trainingsfles van Nuby.
Een baby van 5 maanden wilde wel gaan drinken met een gewoon dun rietje
Een baby kreeg moedermelk langs de vinger gespoten met een dunne sonde slang of vingervoeder(fingerfeeder).
De truc die werkte: niet te lang achter elkaar proberen maar ook geen borstvoeding geven. Haar anderhalf uur wakker gehouden en toen nog eens geprobeerd. Toen had ze zoveel honger dat ze de fles wel accepteerde. Nu nog steeds drinkt ze niet zoveel als ze net uit bed is, maar na een uur gaat de fles er zo in.
Tip van een moeder: Haar kindje wilde een fles met daarop een speen in de vorm van een lepeltje. Doordat de melk gewoon in een fles zit duurt het voeden niet langer dan het voeden met een reguliere fles en ontstaat er geen kliederboel. Ook doseert dit makkelijker dan een tuitbeker. Kortom: deze 'lepel-fles' sluit goed aan bij de manier van drinken en de ontwikkelingsfase van ons kind.
